ACUPUNCTUUR BIJ ARTROSE

Artrose is een aandoening door slijtage van het kraakbeen in gewrichten die veel pijn en stijfheid kan veroorzaken. Het komt vooral voor in de gewrichten van de handen, knieën, schouders, lage rug en heupen. Aangetast kraakbeen verslechtert en verdwijnt soms in zijn geheel.
Pijnklachten worden vaak bestreden met pijnstillers. Zware doseringen moeten ervoor zorgen dat de pijn gestild blijft, maar te vaak ten koste van ernstige bijwerkingen. Giftige medicatie is echter niet het enige middel dat ingezet kan worden. Inmiddels is bewezen dat acupunctuur een effectieve behandeling is voor pijnbestrijding bij artrose.

Acupunctuur is een van de pijlers van de traditionele Chinese geneeskunde (TCG). TCG is een compleet geneeskundig systeem van duizenden jaren oud. Naast acupunctuur kent deze geneeskunde nog drie andere pijlers: Chinese kruiden, Tuina (massage) en Qi Gong (bewegingskunst). Bij de behandeling van artrose worden acupunctuur en Chinese kruidentherapie ingezet. Een behandeling met Chinese kruiden kan het lichaam verwarmen, de doorstroming van energie en de doorstroming van het bloed verbeteren.
Bewegingsoefeningen uit de Qi Gong kunnen de mobiliteit bij artrose verbeteren.

Vochtige koude

De Chinese geneeskunde kent andere terminologie dan de westerse geneeskunde. Denk bijvoorbeeld aan yin en yang en Qi (levensenergie). Hierdoor wordt artrose op een compleet andere manier benaderd. Zo wordt in de westerse geneeskunde de term artrose gezien als een op zichzelf staand ziektebeeld. In de TCG valt artrose onder aandoening van het ‘vochtige koude’, wat kan worden begrepen als we kijken naar de opvattingen van yin en yang en de vijf elementen. In preciezere terminologie noemt de TCG artrose ook wel een bisyndroom door koude en vocht, wat vaak optreedt bij Nier-yin deficiëntie.

Yin yang

Natuurlijke krachten kunnen beschreven worden aan de hand van yin en yang. Dit zijn twee tegengestelde krachten, waarbij yin staat voor koude en yang voor warmte. Bij een reumatische aandoening speelt koude (yin) een grote rol. Zowel van buitenaf als intern is er dan een tekort aan yang-energie (warmte).

Element water

In de TCG worden naast yin en yang ook de vijf elementen gebruikt om krachten te beschrijven. Ieder element (vuur, aarde, metaal, water, hout) bestuurt bepaalde organen en lichaamsfuncties. Bij artrose is het waterelement het meest betrokken. Dit element is het meest yin en hoort bij de nier-energie.

Kou

Botten en gewrichten zijn gevoelig voor vocht, wind en kou. Mensen met  reumatische aandoeningen, zoals artrose, ervaren daarom in de herfst en winter meer pijn. Volgens de TCG is het belangrijk dat iemand met een verminderde nierenergie zich goed aankleedt bij koude en vochtigheid. Als dit niet gebeurt, dringt de kou en vocht door tot in de meridianen en het bot.
Hierdoor ontstaat er een stagnatie van de energiecirculatie in het lichaam. Als deze stagnatie voor een lange tijd aanhoudt, kunnen het gebeente en de gewrichten veranderen.

Behandelen artrose

Gewrichten aangedaan met artrose kunnen pijn veroorzaken en stijf aanvoelen. Dit resulteert in bewegingsbeperking en soms zelfs standsverandering. Ook kunnen ontstekingen, vochtophopingen en verdikkingen ontstaan in de gewrichten.
In de eerste fase van artrose is er pijn en warmteontwikkeling in de gewrichten. Dit wordt in de westerse geneeskunde behandeld met ontstekingsremmers en pijnstillers. Bij ernstige vorderingen van de aandoening wordt de artrosepatiënt door de huisarts naar een orthopeed doorgestuurd. Indien nodig, wordt de patiënt geopereerd.

Het verlichten van pijn en het zo lang mogelijk behouden van het gewricht met artrose zijn de twee hoofdzaken waar de behandeling zich doorgaans op richt. Beweging, eventuele gewichtsvermindering en pijnbestrijding zijn de belangrijkste onderdelen van de westerse behandeling. Een gewrichtsherstellende- of gewrichtsvervangende operatie zijn de laatste mogelijkheden van de behandeling.

Ook in de TCG richt de behandeling zich op klachten als pijn en ontstekingen. Acupunctuur kan deze klachten verminderen (Arch Intern Med, 2012; 172: 1444-1453; doi: 10.1001/archinternmed.2012.3654). Bovendien werkt acupunctuur vaak beter bij pijnklachten dan medicatie. Het grootste voordeel van acupunctuur ten opzichte van medicatie is dat er geen vervelende bijwerkingen zijn, zoals een verslavend effect of hartkloppingen. Het lichaam maakt zelf ontstekingsremmende stoffen aan tijdens een acupunctuurbehandeling. Acupunctuur kan indien nodig worden ingezet in combinatie met medicatie.

Erkenning

Acupunctuur wordt in de meeste Aziatische landen erkend als een volwaardige geneeskundige behandeling.
Ook in een aantal Europese landen, zoals Zwitserland en Duitsland wordt acupunctuur erkend, en vergoed vanuit de zorgverzekering, bij pijnbehandeling.
Ook wordt acupunctuur op basis van uitgebreid onderzoek erkend door de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO). In een rapport concludeert de WHO dat acupunctuur ingezet kan worden bij de behandeling van diverse gewrichtsklachten, waaronder artrose.

Placebo-effect

Onderzoek sluit uit dat de werking van acupunctuur tegen chronische pijn met het placebo-effect te maken heeft (Acupunct Med, 2012; 30: 170-175; doi: 10.1136/acupmed-2012-010151). Volgens de onderzoekers zouden acupunctuurbehandelingen zelfs moeten worden opgenomen in de mogelijkheden die patiënten krijgen voor hun pijnbestrijding.

Artrose kan in ieder stadium met acupunctuur en Chinese kruiden worden behandeld. In een vergevorderd stadium is artrose moeilijker te behandelen. Maar toch kan het langdurig toepassen van acupunctuur in combinatie met kruiden in dat stadium alsnog verbetering brengen.

Bij de acupuncturist

In de Chinese geneeskunde wordt anders tegen gewrichtsklachten aangekeken dan in de westerse geneeskunde. Een Chinees therapeut gaat dan ook anders te werk dan een westerse arts. Zo zal de westerse arts allereerst kijken naar het gewricht, en de Chinese arts zal eerst zoeken naar de oorzaak van de gewrichtspijn.
Een bezoek aan een Chinese geneeskundige begint net als bij een westerse arts met een uitgebreid gesprek waarin klachten worden besproken. Na dit gesprek volgt meestal een traditionele Chinese pols- en tongdiagnose.
Na deze diagnoses weet de acupuncturist welke acupunctuurnaalden hij kan inzetten om de balans in het lichaam te herstellen.

Afspraak maken

Als uzelf of iemand in uw omgeving last heeft van artrose, kan een acupunctuurbehandeling verlichting brengen bij klachten. Let erop dat u een goede keuze maakt uit het aanbod van acupuncturisten. Kies altijd voor een zorgverlener die ook arts is. Zo heeft u een goede aansluiting op uw andere behandelingen.
Arts-acupuncturisten zijn aangesloten bij de beroepsverenigingen NAAV en WAVAN. Deze verenigingen waarborgen en controleren de kwaliteit van de zorg.
Behandeling door een arts-acupuncturist kan bovendien van belang zijn voor uw ziektekostenvergoeding.

Polsdiagnose